مشکلات عدیده صنعت، از قطعی برق تا نبود کارگر
گفتگوی ماهنامه «صنعت نساجی و پوشاک»، با مهندس رحمت اله رضایی رئیس هیئت مدیره شرکت هینزاشیمی
به عنوان اولین سوال، شرکت هینزا شیمی را برای خوانندگانی که ممکن است آشنایی نداشته باشند معرفی بفرمایید.
شرکت هینزا شیمی در زمینه تولید انواع مواد تعاونی صنعت نساجی و همچنین رزین‌های هموپلیمر و کوپلیمر فعالیت می‌کند. شرکت هینزاشیمی در سال‌های گذشته پیشرفت‌های بسیار خوبی در زمینه تولید مواد تعاونی داشته و از طریق خرید دانش فنی از خارج و استفاده از کارشناسان خارجی در داخل مجموعه خود، توانسته به ارتقای کمی و کیفی تولید دست پیدا کند. به جرأت می‌توانم عرض کنم که در زمینه روغن‌های ریسندگی، اسپین فینیش و روغن‌های استرچ امروز به مرحله‌ای رسیده‌ایم که دیگر نیازی به واردات از خارج وجود ندارد و اکثر صنایع ریسندگی کشور از مواد تولیدشده در شرکت هینزا شیمی و البته سایر همکاران ما استفاده می‌کنند. همچنین در زمینه رزین‌های هموپلیمر و کوپلیمر که بیشتر به عنوان کوتینگ در صنعت فرش ماشینی و موکت و یا به عنوان چله در آهار استفاده می‌شود، ما و همکارانمان در انجمن رزین توانسته‌ایم کشور را بی‌نیاز کنیم و خوشبختانه صادرات هم در این حوزه انجام می‌شود.
در ارتباط با شرکت هینزا شیمی، این شرکت تقریبا 15 سال سابقه فعالیت دارد. البته سابقه اصلی هینزاشیمی به شرکت سیزال که در ابتدای انقلاب و با هدف تولید انواع رزین‌ها تاسیس گردید، بازمی‌گردد. در سال 1389 و از آنجایی که شرکت سیزال در محدوده تهران قرار داشت و طبق دستور وزارت صنایع وقت باید انتقال پیدا می‌کرد، لذا در این سال تجهیزات و امکانات شرکت سیزال را به شهرک صنعتی اشتهارد منتقل کردیم و بعد از استقرار در آنجا، فعالیت این شرکت را با نام جدید تحت عنوان «هینزاشیمی» آغاز کردیم. در حال حاضر، ظرفیت تولید شرکت هینزا حداقل 6 تا 7 هزار تن در سال است و توانسته در حد توان خود رضایت مشتریان را جلب کند.
مهم‌ترین مسائل و مشکلاتی که امروز در بخش صنعت کشور وجود دارد چه مواردی هستند؟
متاسفانه اینطور باید عرض کنم که صنعت ما قدری مریض شده و با مشکلات عدیده‌ای مواجه است. همین الان که با هم صحبت می‌کنیم و در اواسط تابستان قرار داریم، صنایع ما هفته‌ای دو تا سه روز برق ندارند که این بی‌برقی به یک مشکل بزرگ تبدیل شده است. برخی از کارخانجات ما تولیدشان به صورت پیوسته است و نمی‌توانند یک روز فعالیت خود را متوقف و فردا مجددا فعالیت خود را آغاز کنند. برخی مواقع از لحظه شروع تولید یک فرآورده تا موقع رسیدن به راندمان و بهره‌وری مورد انتظار، تقریبا 48 ساعت طول می‌کشد. حال اگر در این برهه برق هم قطع شود، عملا تولید از حیز انتفاع خارج خواهد شد. البته امروز تعداد زیادی از واحدهای تولیدی تا جایی که اطلاع دارم به ژنراتور برق مجهز شده‌اند، اما متاسفانه تامین گازوئیل مورد نیاز این ژنراتورها نیز با مشکل مواجه است و دولت گازوئیل واحدها را تامین نمی‌کند. زمانی که برق می‌رود و ژنراتور بخواهد کار کند، این ژنراتور حداقل روزی 200 لیتر گازوئیل مصرف می‌کند. خود ما مجبور هستیم گازوئیل را از بازار آزاد به قیمت لیتری حداقل 10 هزار تومان خریداری کنیم و آنطور که شنیده‌ام، برخی از همکاران ما تا لیتری 18 هزار تومان هم برای گازوئیل پرداخت کرده‌اند چراکه با توجه به نوع و حجم فعالیتشان، چاره‌ای جز این ندارند. این در حالی است که امروز گازوئیل در پمب بنزین‌ها لیتری 300 تومان عرضه می‌شود اما واحدهای تولیدی باید به طور متوسط لیتری 15 هزار تومان بابت آن پرداخت کنند که ظلم بزرگی در حق صنایع است.
یکی دیگر از مشکلات بزرگ ما موضوع کمبود و حتی نبود کارگر است. امروز کارگر ایرانی به هیچ عنوان حاضر نیست با نرخ تعیین‌شده توسط سازمان تامین اجتماعی کار کند و اگر هم با نرخ 15 تا 16 میلیون تومان در ماه حاضر به کار شود، بعد از چند ماه به سراغ کار دیگری می‌رود. در نتیجه، واحدهای تولیدی ناگزیر به استفاده از کارگر افغانی می‌شوند که در این زمینه نیز با توجه به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی که دولت ایجاد کرده، عملا دست واحدهای تولیدی و صنعتی از نیروی کار و کارگر باکیفیت کوتاه شده است.
در حال حاضر شرایط بازار را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ببینید امروز عزم و اراده و همچنین توان و ظرفیت تولید در شرکت هینزاشیمی و همچنین سایر واحدهای تولیدی کشور وجود دارد، اما مشتریان و خریداران امروز با مشکل کمبود نقدینگی مواجه هستند و بعضا توان خرید ندارند. حال اگر بخواهیم در این شرایط، پولی از خریداران نگیریم یا به صورت مدت‌دار با آنها کار کنیم، فعالیت خودمان با مشکل مواجه می‌شود و در عین حال هم دلمان نمی‌خواهد مشتریان خود را از دست بدهیم. لذا برخی مواقع ناچار هستیم با مشتریان به نحوی کنار بیاییم تا هم چرخ فعالیت خودمان بچرخد و هم فعالیت مشتریانمان متوقف نشود. نظام بانکی هم متاسفانه در زمینه اعطای تسهیلات بسیار با سختگیری و تنگ‌نظری برخورد می‌کند که علت آن را نمی‌دانم. در این زمینه برخی از کارشناسان عقیده دارند که پرداخت تسهیلات بانکی به صنعت، تورم ایجاد می‌کند در حالی که من اعتقاد دارم دقیقا برعکس این موضوع صادق است. زمانی که منابع پولی به سمت بخش تجارت یا فعالیت‌های غیرمولد و غیرتولیدی سوق پیدا کند، این تورم‌زاست. اما زمانی که پول به صورت وام و تسهیلات به واحدهای تولیدی داده شود تا بتوانند مواد اولیه تهیه کرده و از طریق تولید محصولات، بازار داخلی را تامین و حقوق کارگران خود را پرداخت کنند، این فرآیند نه تنها تورم ایجاد نمی‌کند بلکه حتی می‌تواند جلوی ایجاد تورم را بگیرد. اما متاسفانه دیدگاه اکثر بانک‌های کشور این است که هرچه کمتر وام بدهند جلوی ایجاد تورم گرفته می‌شود که دود این سیاست امروز به چشم واحدهای تولیدی صنعتی می‌رود.
در حوزه مسائل ارزی و تخصیص ارز نیمایی چه مسائل و مشکلاتی دارید؟
ما زمانی که می‌خواهیم مثلا یک ماده اولیه را از چین وارد کنیم، از لحظه‌ای که پروفرم آن را از شرکت چینی می‌گیریم تا مرحله ثبت سفارش برای تخصیص ارز، اگر خیلی خوش‌شانس باشیم و بانک طرف معامله تخصیص ارز را انجام داده و وزارت صنعت هم تایید کند، این پروسه حداقل 6 ماه طول می‌کشد. این 6 ماه فقط پروسه گرفتن تایید تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه یا کالا است. حال در طول همین 6 ماه معطلی نیز ممکن است هزار و یک اتفاق رخ دهد و مثلا ممکن است فروشنده با کمبود موجودی مواجه باشد یا نرخ کالای خود را تغییر داده باشد یا هزینه حمل‌ونقل افزایش پیدا کند. بنابراین با وجودی که وزارت صنعت تخصیص ارز را در نهایت انجام می‌دهد، اما ما همیشه در یک حالت انتظار و نگرانی به سر می‌بریم که مبادا شرایط در مدت انتظار برای دریافت ارز، تغییر پیدا کند.
به نظر شما، تغییر و تحولات اخیر در قوه مجریه و کابینه دولت می‌تواند شرایط را تغییر دهد؟
به اعتقاد من، هم شخص رئیس‌جمهور منتخب و هم افرادی که امروز در کابینه دولت حضور دارند، همگی مشکلات بخش تولید و صنعت را می‌دانند و دردآشنا هستند و امیدوارم در کنار شناخت درد، علاج و درمان مشکلات را هم انجام دهند. خود آقای پزشکیان 6 دوره نماینده مجلس بوده و صحبت‌های بسیار خوبی چه در ایام انتخابات و چه پس از تصدی سمت ریاست‌جمهوری مطرح کرده‌اند. وزیر امور خارجه نیز طبق صحبت‌هایی که اخیرا مطرح کرده‌اند، حداقل در مقام سخن به دنبال حذف تحریم‌ها و برقراری روابط تجاری با اقصانقاط جهان هستند که امیدوارم در مقام عمل نیز کشور در همین مسیر قرار بگیرد.
نکته پایانی؟
من امیدوارم با استقرار هیئت دولت جدید و با توجه به صحبت‌هایی که آقای رئیس‌جمهور مطرح کرده‌اند و همچنین تجربه‌ای که در طول 40 سال گذشته به دست آمده است، اقدامات اثربخشی برای رفع مشکلات بخش تولید و صنعت صورت گرفته و مشکلات اقتصادی موجود که بسیاری از آنها ریشه در عملکرد خودمان و ضعف مدیریت داخلی داشته است نیز مرتفع شوند.
