انجمن صنایع نساجی ایران؛ از عُسرت تا شُکوه

مهندس جمشید بصیری صاحب امتیاز و مدیرمسئول مجله «صنعت نساجی و پوشاک»، در سرمقاله شماره شهریورماه 1404 مجله به برگزاری مجمع عمومی و  انتخابات هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی و همچنین گذشته، حال و آینده انجمن پرداخته است که متن کامل آن را در ادامه می خوانید:

مجمع عمومی و انتخابات هیئت‌مدیره انجمن صنایع نساجی ایران (دوره بیستم)، شامگاه روز چهارشنبه 29 مردادماه 1404 در محل اتاق بازرگانی برگزار گردید. البته اینجانب افتخار حضور در این جلسه را نداشتم اما بر مبنای شنیده‌ها و تصاویر منتشرشده از جلسه، مجمع و انتخابات این دوره بسیار پرشور و با حضور حداکثری اعضای محترم انجمن برگزار شده، به‌طوری‌که علاوه بر پر شدن کامل ظرفیت سالن همایش اتاق بازرگانی، برگزارکنندگان ناگزیر از تامین صندلی اضافی برای حضار شدند و عده‌ای نیز به صورت ایستاده جلسه را دنبال کردند.

بر همین اساس، لازم است ضمن تقدیر و تشکر از هیئت‌مدیره قبلی، دبیر محترم و اعضای دبیرخانه انجمن بابت زحماتی که در سه سال گذشته و همچنین برای برگزاری باشکوه مجمع عمومی و انتخابات این دوره متقبل شدند، مراتب تبریکات فراوان خود را هم خدمت هیئت‌مدیره جدید که با رای حداکثری اعضای انجمن برگزیده شدند، اعلام نمایم.

خوشبختانه نگاهی به ترکیب منتخبین این دوره نشان می‌دهد که تقریبا از تمام رشته‌ها و شاخه‌های صنعت بزرگ نساجی، نمایندگانی در هیئت‌مدیره حضور دارند و مخصوصا برای اولین بار در تاریخ انجمن صنایع نساجی، شاهد حضور دو نفر از بانوان گرانقدر کارآفرین در صنعت نساجی کشور در ترکیب هیئت‌مدیره هستیم که قطعا می‌تواند زمینه‌ساز واردشدن نگرش‌های نو و متفاوت در جلسات و برنامه‌های دوره سه‌ساله آینده باشد.

اگر بخواهم مروری اجمالی بر تاریخچه انجمن صنایع نساجی داشته باشم، این انجمن با قدمتی 64 ساله، در ابتدا با نام «سندیکای صنایع نساجی پنبه‌ای و الیاف مصنوعی ایران» در تاریخ ششم اردیبهشت‌ماه سال 1340 به کوشش روانشادانی چون کاشانی‌پور، کورس، مقدم، تفضلی، لاجوردی، فرقانی و بسیاری دیگر از زعمای این صنعت پایه‌گذاری شد و با 10 عضو شروع به فعالیت کرد. در همان زمان، تشکل‌های دیگری همچون سندیکای پشمی ایران و انجمن جوت نیز که جداگانه فعالیت می‌کردند درخواست ادغام در سندیکا (انجمن فعلی) را مطرح کردند و در نتیجه ظرف حدود یک سال، تعداد اعضای آن به 66 عضو افزایش پیدا کرد. همگام با افزایش اعضای انجمن، تعداد نفرات هیئت‌مدیره نیز از 6 نفر (5 اصلی و یک علی‌البدل)، به 7 نفر در سال اول و 9 نفر (7+2) در دوره بعدی افزایش پیدا کرد. همین روند ادامه پیدا کرد تا به امروز که این تشکل با نام «انجمن صنایع نساجی ایران» با 20 نفر عضو هیئت‌مدیره شامل (15 عضو اصلی و 5 نفر علی‌البدل) فعالیت می‌کند و امسال انتخابات هیئت‌مدیره آن با مشارکت گسترده و شکوهی مثال‌زدنی برگزار شده است که نشان‌دهنده سیر تکاملی انجمن در طول بیش از 6 دهه گذشته است.

اینجانب نیز افتخار داشته‌ام تا به امروز در دو مقطع خدمتگزار انجمن صنایع نساجی باشم. در مقطع اول و از سال 1367 که به‌عنوان دبیر انجمن صنایع نساجی ایران فعالیت خود را آغاز کردم، تا تیرماه 1389 تقریبا به مدت 22 سال در این سمت انجام وظیفه نمودم و با احتساب دو سال عضویت در هیئت‌مدیره، مجموعا 24 سال افتخار خدمت‌رسانی در دوره قبلی حضورم در انجمن را داشتم.

بعد از این دوره، به اقتضای شرایط به مدت 6 سال و چند ماه از انجمن دور بودم تا اینکه در تاریخ 26 خردادماه 1394 که مجمع عمومی و انتخابات هیئت‌مدیره دوره هفدهم برگزار گردید، مجددا با رای اکثریت اعضای محترم به عضویت هیئت‌مدیره درآمدم. متعاقبا در جلسه مورخ 17 اردیبهشت‌ماه 1396 هیئت‌مدیره و پس از طرح نامه استعفای زنده‌یاد آقای مهندس مروج ریاست وقت هیئت‌مدیره که روحشان قرین رحمت الهی باد، مقرر شد که اینجانب به‌عنوان رئیس هیئت‌مدیره انجمن انجام وظیفه کنم و تا تاریخ 17 تیرماه 1397 یعنی روز مجمع عمومی و انتخابات دوره هجدهم، در خدمت فعالان صنایع نساجی و اعضای محترم انجمن بودم.

مسئله بسیار مهمی که لازم است بدان اشاره کنم به دورانی باز می‌گردد که اینجانب به‌عنوان دبیر انجمن کار خود را آغاز کردم. سال 1367 در واقع سال پایانی جنگ تحمیلی 8ساله علیه کشورمان بود و 29 مردادماه 1367 نیز آتش‌بس برقرار گردیده بود. در واقع، اینجانب زمانی سکان هدایت انجمن را با همراهی هیئت‌مدیره وقت برعهده گرفتم که واقعا هیچ امکاناتی نبود و باید با تحمل سختی‌های بسیار و ناملایمات بعد از جنگ، افراد را دور هم جمع می‌کردیم. البته این سختی‌ها هرگز ما را از مسیری که مدنظر داشتیم باز نداشت و با وجود همه مشکلات، انجمن توانست مسیر توسعه کمّی و کیفی را پیموده و متعاقبا، صنایع نساجی کشور نیز جنگ 8ساله و چند سال بعد از آن را به سلامت پشت سر بگذارد.
از جمله دستاوردهای مهمی که در این دوران و به کمک هیئت‌مدیره محترم و اعضای انجمن حاصل شد، می‌توانم به موارد زیر اشاره کنم:

– احداث و تاسیس دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر،
– خرید ساختمان فعلی انجمن صنایع نساجی ایران در خیابان تور،
– ساخت بزرگ‌ترین هنرستان صنعتی کشور در شهرستان بم،
– استرداد دو در هزار فروش پرداخت‌شده به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صاحبان صنایع نساجی،
– آزاد کردن و رفع ممنوعیت واردات پنبه به کشور،
– گرفتن 500 میلیون دلار از دولت به‌عنوان تسهیلات برای نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات صنایع نساجی،
– برقراری مشوق‌های صادراتی برای صادرکنندگان زیر نظر مرکز توسعه تجارت که به مدت 5 سال کلیه امور حسابداری، حسابرسی و بررسی‌های مربوطه بر عهده انجمن صنایع نساجی ایران قرار داشت،
– و موارد دیگری که ذکر آن در این مجال نمی‌گنجد.

اکنون که بیش از 64 سال از عمر انجمن صنایع نساجی و بیش از 7 سال از آخرین حضور رسمی اینجانب به عنوان عضو هیئت‌مدیره انجمن می‌گذرد، جای بسی خوشحالی است که با تلاش‌های هیئت‌مدیره دو دوره گذشته و مخصوصا اقداماتی که دبیر و هیئت رئیسه محترم در سال‌های گذشته جهت نوآوری، ابتکارات جدید و به‌روزرسانی ساختار اجرایی و زیرساخت‌های انجمن از جنبه‌های مختلف انجام داده‌اند و نیز فعالیت‌های رسانه‌ای گسترده در رسانه‌های مکتوب و مجازی، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری مختلف جهت طرح مشکلات و معرفی ظرفیت‌های بالقوه صنایع نساجی کشور، امروز زحمات هیئت‌مدیره و چهره‌های ادوار گذشته از جمله اینجانب به بار نشسته و شاهد هستیم که انجمن با حضور چهره‌های جوان در کنار تجربه گرانسنگ صنعتگران باتجربه، به بلوغ و شکوفایی رسیده است که استقبال از مجمع عمومی و انتخابات 29 مرداد 1404، مهر تاییدی بر این موضوع است.

البته تردیدی نیست که مسیر آینده انجمن صنایع نساجی، بدون چالش نیست و قطعا انجمن برای حفظ جایگاه فعلی و استمراربخشیدن به این مشارکت، نیازمند افزایش هم‌افزایی و بهره‌گیری از ظرفیت همه فعالان صنایع نساجی است تا موفقیت آن استمرار پیدا کند. به هر حال، امروز زنجیره صنایع نساجی در کشور بسیار گسترده‌تر شده و لذا این انتظار از انجمن می‌رود که صرفا در ارتباط با یک و یا چند بخش خاص از صنعت نساجی که از بنیه مالی و امکانات قوی‌تری برخوردار هستند، فعالیت خود را معطوف ننماید و در تمام شاخه‌های صنایع نساجی از جمله ریسندگی (اعم از پنبه‌ای، پشمی، الیاف مصنوعی و زیرمجموعه‌های آنها)؛ بافندگی (تاری‌پودی، حلقوی و …)؛ فرش ماشینی؛ پوشاک و صنایع وابسته به آن؛ رنگرزی، چاپ و تکمیل؛ رنگ و مواد تعاونی و شیمیایی؛ ماشین‌آلات و قطعات؛ منسوجات بی‌بافت و بخش‌های متعدد دیگر، اقدام به جذب اعضای جدید کرده و مسائل و مشکلات تمامی این بخش‌ها را در دستور کار خود قرار دهد.

از طرف دیگر، چندین سال است که انجمن‌ها و تشکل‌های نساجی در استان‌ها یا رشته‌های صنعتی مختلف رشد کرده‌اند و آنها نیز نسبت برگزاری جلسات هیئت‌مدیره، مکاتبه با مسئولان و خدمت‌رسانی به اعضای خود که بعضا تعداد قابل‌توجهی هم هستند، اقدام می‌کنند. قطعا این انجمن‌ها و تشکل‌ها نیز از ظرفیت‌های فکری، برنامه‌های عملیاتی و پشتوانه قابل‌توجه اعضای خود برخوردار هستند و بر همین اساس، لازم است دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات آنها در زمینه‌های مختلف، از سوی انجمن صنایع نساجی به‌عنوان یک تشکل جامع‌الاطراف، مدنظر قرار بگیرد. در غیر اینصورت، این عدم‌همگرایی تشکل‌های مختلف با انجمن، به موازی‌کاری، تضاد منافع، اختلافات و واگرایی‌هایی منجر می‌شود که آسیب آن به کل زنجیره صنایع نساجی و ذینفعان آن خواهد رسید.

مسئله بسیار مهم دیگر، وجود چندصدایی و تضاد منافعی است که بعضا ممکن است بین بخش‌های مختلف زنجیره و رشته‌های کاری مختلف پیش بیاد، به‌طوری‌که تامین منافع یک بخش، به قیمت آسیب به منافع بخش دیگر تمام شده و همین موضوع ضمن ایجاد اصطکاک بین اعضای خانواده بزرگ نساجی، سیگنال‌های متناقض و متضادی را به مسئولان کشور جهت چاره‌اندیشی برای مشکلات این صنعت، ارسال کند. مثال بارز این واگرایی، در ارتباط با واردات پارچه است، به‌نحوی‌که تولیدکنندگان نخ و پارچه خواستار اعمال محدودیت در واردات هستند و در مقابل، تولیدکنندگان پوشاک اعمال محدودیت واردات را به زیان خود می‌دانند. در اینجاست که انجمن صنایع نساجی به‌عنوان تشکل بالادستی بی‌طرف باید وارد عمل شده و ضمن فراهم‌کردن بستر گفتگو بین طرفین اختلاف، یک توافق بینابین که نظر و منافع همه ذینفعان را تامین می‌کند را جمع‌بندی و همان را به‌عنوان راهکار به مسئولان کشور منتقل کند تا شائبه جانب‌داری انجمن از یک بخش یا صنعت خاص ایجاد نگردد.

در مورد سایر موضوعات و مسائل صنعت نساجی کشور نیز به همین صورت است و مثلا نمی‌توان منافع صنعت نساجی در یک استان را بدون‌توجه به منافع سایر استان‌های صاحب صنعت نساجی دنبال کرده و مشورت یا هم‌افزایی لازم را با تمام ذینفعان یک موضوع انجام نداد، چراکه چنین رویکردی قطعا در میان‌مدت و بلندمدت به زیان کل زنجیره صنایع نساجی در تمام کشور منجر خواهد شد.

بر همین اساس، همانطور که رئیس محترم هیئت‌مدیره انجمن صنایع نساجی در نطق خود در ابتدای مجمع امسال به درستی اشاره کردند، مشارکت گسترده و حضور حداکثری اعضای انجمن در مجمع امسال، باید از طریق همبستگی و تعامل همه ذینفعان حفظ و تقویت شده که اگر اینگونه شود، هیچ صنعت یا بخش اقتصادی در کشور یارای رقابت با صنعت بزرگ نساجی را نخواهد داشت. در پایان، بار دیگر خدمت تمامی منتخبین هیئت‌مدیره دوره جدید انجمن صنایع نساجی، صمیمانه تبریک عرضه کرده و ابراز امیدواری می‌نمایم که با هم‌افزایی حداکثری بین همه فعالان این صنعت، شاهد دستاوردهای درخشانی برای کل زنجیره نساجی کشورمان در آینده نزدیک باشیم.