واحدهای نساجی باید به سمت صادرات گام بردارند

گفتگوی ماهنامه «صنعت نساجی و پوشاک» با آقای «محمدرضا غروی نجفی»، رئیس هیئت مدیره شرکت «خوشرنگ (دوزدوزانی)»

به عنوان اولین سوال شرکت خوشرنگ را برای خوانندگان نشریه معرفی بفرمایید.
شرکت خوشرنگ در زمینه تولید پارچه‌های گردباف به روش حلقوی پودی فعالیت می‌کند. از تولید پارچه گرفته تا مراحل رنگرزی و تکمیل، همگی در داخل شرکت انجام می‌گیرد. کارخانه در استان قم و دفتر مرکزی شرکت در استان تهران واقع است. در مقطع فعلی، تولید روزانه شرکت بین 10 تا 12 تن می‌باشد و استفاده از مواد اولیه فوق‌العاده و ماشین‌آلات مدرن در فرآیند تولید، باعث شده که محصولات نهایی شرکت همواره از کیفیت بالایی برخوردار باشند. در حال حاضر بیش از 80 نفر در شرکت خوشرنگ مشغول به کار هستند.

در صحبتی که با تعدادی از شرکت‌های نساجی داشتیم، از شرایط رکودی در بازار صحبت می‌کردند. شما شرایط بازار را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر با چند مسئله در صنعت نساجی مواجهیم. یکی بحث تخصیص ارز است که مشکلاتی را برای تامین مواد اولیه ایجاد کرده است. در همین زمینه، ما هم برای تهیه مواد اولیه به مشکل برخورده‌ایم و مجبور هستیم به تجار و بازرگانان ایرانی برای تهیه این مواد رجوع کنیم، درحالی‌که قبلا شرایط تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه بهتر و راحت‌تر بود. همین مشکل تامین مواد اولیه، خودبه‌خود وقفه‌ای در روند تولید و فروش شرکت‌ها ایجاد می‌کند و زمانی که موجودی انبار شرکت‌ها رو به پایان می‌رود، آنها ناگزیرند برای تامین مواد با شرکت‌های بازرگانی وارد مذاکره شده و مواد اولیه را با قیمت بالاتری خریداری کنند.
از طرف دیگر، از آنجایی که مشتریان اصلی ما تولیدکنندگان پوشاک هستند، با توجه به افزایش تورم و کاهش قدرت خرید خانوارها، پوشاک به اولویت‌های بعدی آنها تبدیل شده و همین موضوع نیز قدری شرایط رکودی را در بازار تشدید کرده است. البته به جز این موارد، عوامل زیاد دیگری هم در ایجاد رکود در صنعت نساجی دخیل هستند که اگر بخواهیم تک‌تک آنها را نام ببریم، مثنوی هفتاد من کاغذ خواهد شد. اما با همه این تفاسیر تلاش ما این است که همیشه به‌روز باشیم و بازارهای هدف جدیدی برای محصولات خود پیدا کنیم.

در افتتاحیه نمایشگاه پارچه شهر آفتاب که مدتی قبل برگزار شد، موضوع واردات زیاد پارچه در سال گذشته مطرح شد. در این زمینه، یک دیدگاه این بود که می‌توان این میزان واردات را از طریق حمایت از تولید داخلی کاهش داد و از خروج ارز جلوگیری کرد. اما دیدگاه دیگر این بود که حجم واردات پارچه منطقی است و باعث ایجاد رقابت و ارتقای کیفیت محصولات داخلی شده است. نظر شما در این زمینه چیست؟
به قول معروف هرکسی از ظن خود شد یار من. طبیعی است فروشنده پارچه برای اینکه جنس برای عرضه در بازار داشته باشد، از واردات حمایت می‌کند درحالی‌که برای تولیدکننده‌ای که با هزینه‌های بالای تولید و مشکلات متعدد دیگر مواجه است، افزایش واردات قطعا باعث کاهش رقابت‌پذیری و سهم بازار او خواهد شد. متاسفانه در بین مردم کشورمان هم هنوز جا نیفتاده که اجناس ایرانی واقعا باکیفیت و حتی بهتر از نمونه خارجی هستند. البته ما با ممنوعیت کامل واردات مشابه آنچه در لوازم خانگی اتفاق افتاد، موافق نیستیم چراکه واردات منطقی و معقول، رقابت سازنده و مثبتی را ایجاد می‌کند. اما واقعیت این است که وقتی ارز نیمایی به عناوین مختلف به واردکننده پارچه داده می‌شود و واردکننده به هر قیمتی که خودش می‌خواهد و حتی با قیمت بازار آزاد در بازار می‌فروشد، رانتی در این میان ایجاد می‌شود که خودبه‌خود به افزایش واردات برای کسب سودهای شخصی دامن زده و در این میان، بازار تولیدکنندگان داخلی نیز مختل می‌شود.
ما در مورد این موضوع در جلسه‌ای که در انجمن صنایع نساجی برگزار شد، صحبت کردیم. در آن جلسه بحث این بود که یا به‌طورکامل ارز نیمایی از واردات پارچه برداشته شود یا اینکه فکری برای مدیریت واردات و نحوه عرضه پارچه وارداتی در بازار داخلی صورت گیرد. اما چند روز بعد از این جلسه به ما اعلام کردند که ارز نیمایی فقط از پارچه رومبلی برداشته شده است. حال سوال من این است که مگر واردات پارچه رومبلی در کشور چقدر است که نرخ ارز آن را آزاد اعلام کردند ولی ارز واردات پارچه البسه‌ای با وجود حجم بالایی که دارد، همچنان نیمایی در نظر گرفته شده است. به نظر من، این نوع تصمیم‌گیری‌ها عجیب و متناقض است و اگر قرار است کاری انجام شود، باید به‌صورت کارشناسی و به‌نحوی باشد که منافع همه اعم از تولیدکننده پارچه، تولیدکننده پوشاک و … در آن لحاظ شده باشد.

طبیعتا بخشی از مشکل واردات پارچه هم باید از طریق سرمایه‌گذاری در ماشین آلات جدید بافندگی انجام شود.
دقیقا. اتفاقا در همین زمینه در جلسه انجمن صنایع نساجی بحث شد که چه مقدار از واردات صنعت نساجی مربوط به پارچه است، چه مقدار مربوط به ماشین‌آلات، چه مقدار مربوط به مواد اولیه و الیاف و … که همه این موارد باید به‌دقت ارزیابی و رصد شود. در حال حاضر، منِ تولیدکننده برای واردات مواد اولیه نزدیک به دو تا سه ماه در صف ارز نیمایی می‌مانم، اما در همین زمان بازرگان به من می‌گوید که ظرف یک هفته با ارائه پروفرم کار شما را انجام می‌دهم. حال چه فعل و انفعالاتی در این میان صورت می‌گیرد، قطعا باید شفاف شود که امیدواریم این اتفاق صورت بگیرد.

علاوه بر مواردی که مطرح شد هر نکته‌ای که لازم می‌دانید مطرح بفرمایید.
خوشبختانه هم و غمّ دولت در سال‌های گذشته این بوده که به تولید داخلی در تمام زمینه‌ها اهمیت بدهد و این رویکرد کاملا مشخص است. کما اینکه سال گذشته که در نمایشگاه نساجی اصفهان شرکت کردیم، نصف سالن خالی بود اما امسال غرفه‌داران زیادی در نمایشگاه شرکت کرده‌اند و بسیار پررونق برگزار شده است. این موضوع نشان می‌دهد که هرچقدر به صنعت نساجی به عنوان صنعتی اشتغال‌زا که می‌تواند برای جوانان تحصیلکرده مثمرثمر باشد، اهمیت بدهیم نتیجه آن در افزایش و رونق تولید خود را نشان خواهد داد. یک مقدار هم بخش دانشگاهی باید به‌صورت عملیاتی وارد میدان شده و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مستعد را برای ورود به بخش صنعت مهیا کند. این کار باعث می‌شود هم انگیزه و شوقی در قشر تحصیلکرده ایجاد شده و آینده شغلی آنها تضمین شود و هم صنعتگران کشور از نیروی انسانی عالم و بادانش بهره‌مند شوند.
وضعیت صنعت نساجی کشور هم با وجود همه مشکلات، خوشبختانه مناسب است. منتهی موفقیت در این صنعت، مستلزم تغییر روش‌ها و فرآیندها از سوی شرکت‌هاست. دوران اینکه افراد مقابل کولر گازی بنشینند تا مشتری با پای خودش به آنها مراجعه کند، سپری شده و تولیدکنندگان باید از طریق شرکت در نمایشگاه‌ها و رویدادهای تجاری مختلف، مذاکرات B2B با مشتریان بالقوه و … مشابه آنچه در کشورهای صادرکننده قوی رایج است، برای توسعه بازارهای خود و مخصوصا حرکت به‌سمت صادرات گام بردارند. در این زمینه، علاوه بر تلاشی که خود تولیدکنندگان و واحدهای نساجی برای ارتقای کیفیت محصولات و تولید صادرات‌محور انجام می‌دهند، دولتمردان نیز باید از طریق اصلاح قوانین و مقررات و کاهش بوروکراسی‌ها به واحدهای تولیدی در مسیر توسعه صادرات کمک کنند.